Langdurige droogte komt steeds vaker voor, en dat stelt hogere eisen aan de manier waarop we onze beplanting onderhouden. Goed water geven is essentieel – maar hoeveel, hoe vaak en hóe precies hangt af van het type beplanting, de standplaats, de grondsoort én of het om jonge of oudere aanplant gaat.

In dit blog geven we je per bloeiconcept praktische richtlijnen voor watergift bij droogte. Daarnaast bespreken we factoren zoals zon, wind en bodem, en geven we tips voor een efficiënte en duurzame manier van water geven.

Houtige beplanting vs. kruidachtige bloeiconcepten

Het geven van water aan houtige gewassen zoals bomen en heesters verschilt wezenlijk van de aanpak bij kruidachtige bloeiconcepten. Houtige planten hebben doorgaans diepere wortels en kunnen beter bij dieper gelegen vocht. Daardoor hoeven ze minder vaak water te krijgen, maar wel in grotere hoeveelheden per gift – denk aan 30 tot 50 liter per boom of struik, afhankelijk van de grootte.

Bij kruidachtige beplanting is het wortelgestel meestal veel ondieper, waardoor deze planten sneller reageren op droogte. Ze hebben vaker een hogere frequentie van watergift nodig, maar per keer een wat lagere hoeveelheid per m².

Belangrijke verschillen:

• Houtige planten: diep water geven, minder frequent, grote volumes (gericht bij stamzone of boomspiegel).
• Kruidachtigen: regelmatiger*, oppervlakkiger bevochtigen van het hele oppervlak.

*) Vaker dan bomen, maar zeker niet te vaak! Korte droogteperiodes stimuleren het wortelgestel van de plant.

Let op: jong aangeplante bomen en heesters zijn wél tijdelijk kwetsbaar. Ze moeten in het eerste groeiseizoen net als jonge vaste planten regelmatig water krijgen (soms 2–3x/week) totdat de beworteling op gang komt.

TIP: de FYP soil sensors kunnen met behulp van de optionele antennekabel tot 150cm diep de hoeveelheid vocht in de bodem meten. Hiermee zijn de sensoren niet alleen geschikt voor bloeiconcepten, maar ook voor dieper wortelende bomen en heesters.

Watergift voor nieuw geplante bloeiconcepten (eerste jaar)

Jonge aanplant heeft nog geen diep wortelstelsel. In de eerste weken/maanden is daarom meer én vaker water nodig.

Net geplante zomerbloeiende bollen

• Frequentie: bij langere droogte in voorjaar/zomer (> 14 dagen zonder regen), 1x per twee weken
• Hoeveelheid: ± 20 liter per m²
• Extra tip: geef water ná het planten, voor goed contact tussen bol/knol en substraat en voor directe ‘activatie’.

Nieuw vasteplantenconcept (potplanten)

• Frequentie: 2x per week tot 6 weken na aanplant, dan afbouwen
• Hoeveelheid: ± 20 liter per m²
• Extra: bij warm en winderig weer dagelijks checken!

Nieuwe vasteplantenmatten of wildbloemenmatten

• Frequentie: 3x per week de eerste 3 weken, dan afbouwen naar 2x/week bij droogte
• Hoeveelheid: ± 15-20 liter per m²
• Let op: mat goed aandrukken na leggen zodat wortelcontact met bodem ontstaat.

Net ingezaaide wildbloemenmengsels

• Frequentie: dagelijks (!) licht beregenen tot kieming (± 10 dagen), daarna 2-3x/week
• Hoeveelheid: ± 5-10 liter per m² per gift
• Let op: gebruik fijne broes om zaden niet weg te spoelen. Visuele, exotische, eenjarige mengsels wortelen minder diep, kennen minder veerkracht en behoeven daarom vaker water dan meer natuurlijke of zelfs inheemse (meerjarige) mengsels.

Watergift bij droogte per bloeiconcept (oudere beplantingen)

Oudere beplanting heeft al voldoende wortels gemaakt om grotendeels zelfstandig te overleven. Hier is alleen in extremere, droge periodes watergift nodig.

Bloembollen (vorige jaren geplant)

• Frequentie: bij langdurige droogte (> 14 dagen zonder regen), 1x per twee weken
• Hoeveelheid: ± 20 liter per m²
• Let op: Alleen water geven tijdens het loof-stadium na bloei (niet tijdens rust). En voor de bloei als de bodem écht droog is.

Vasteplantenconcepten (minimaal 1 groeiseizoen geleden beplant met potplanten)

• Frequentie: bij droogte 1x per 7-10 dagen
• Hoeveelheid: ± 20 liter per m²
• Let op: diepere wortels maken oudere aanplant robuuster, maar bij doorlopend zon + wind is ondersteuning nodig.

Vasteplantenmatten / Wildbloemenmatten (1 jaar of ouder)

• Frequentie: bij droogte 1x per 5-7 dagen
• Hoeveelheid: ± 15 liter per m²
• Let op: matten met een hoge diversiteit zijn veerkrachtig, maar bloei zal zonder water sterk teruglopen en op langere termijn ten koste gaan van de soortendiversiteit.

Gezaaide wildbloemen (vaste inheemse mengsels)

• Frequentie: bij aanhoudende droogte, 1x per week
• Hoeveelheid: ± 10-15 liter per m²
• Let op: Inheemse, ‘wilde’ bloemen wortelen vaak dieper en zijn veerkrachtiger en hoeven daarom ook minder frequente watergift

Factoren die de waterbehoefte beïnvloeden

Bovenstaande hoeveelheden en frequentie zijn richtlijnen(!). Er zijn veel factoren die in de praktijk maatwerk vereisen:

• Zon: Volle zon verdampt tot 50% meer vocht dan halfschaduw.
• Wind: Wind versnelt verdamping vanuit de planten én de bodem. Windrijke locaties/periodes vragen 1 extra gift per week.
• Bodemtype: De hoeveelheid organische stof bepaalt sterk de waterbergingscapaciteit.
  • Zand: snel droog, vaker water nodig (maar in kleinere hoeveelheden).
  • Klei: houdt beter vast, maar moeilijker nat te krijgen na uitdroging.
  • Löss/leem: ideaal, goede balans, minder vaak water nodig.

Neem bij twijfel contact op met Flower Your Place. Graag denken wij mee en delen wij onze ervaring.

Wanneer weet je dat je moet gieten?

• Houd uiteraard het weerbericht in de gaten.
• Let op visuele signalen:
  • Slaphangende, dof kleurende bladeren (bijv. Rudbeckia, Salvia) als eerste.
  • Vroege sluiting van bloemen kan wijzen op stress.
  • Verkleurde randen of omkrullend blad bij vaste planten.
• Doe de spade-test: steek 2 spades diep (± 30 cm), voel de bodem. Is het onderaan droog? Tijd voor actie, ook bij oudere beplanting.
• Specifiek bij bloembollen:
  • Laat het loof natuurlijk afsterven. Wordt het vroegtijdig geel én slap? Check of er droogte aan de wortel zit.
  • Geef geen water als de bol in rust is (juli-september), tenzij het nog groen loof heeft dat slap hangt.
• Vergelijk beplantingen: De ene locatie is sneller droog dan de andere. Houd vooral de gevoelige locaties in de gaten en check of de beplanting op de bovengenoemde punten in vergelijk met de makkelijkere/betere locaties.

Optimaliseren met sensoren

Moderne sensoren zoals de FYP Soil Sensors meten real-time bodemvocht. Het beheerplatform biedt je inzicht, maar waarschuwt ook proactief bij over- en onderbewatering.
Dit vermindert de kans op:

• Stress bij de beplanting (en medewerkers)
• Inboet
• Overbodige watergift

De beperkte, vaste maandkosten van deze sensoren zijn een ‘no-brainer’ wanneer je deze afzet tegen het besparingspotentieel ervan.

Hoe geef je water op de juiste manier?

• Gebruik een zachte broes: voorkomt wegslaan van zaad/grond en zorgt voor opname.
• Geef liefst in de vroege ochtend – zo verdampt er minder en het gewas kan drogen.
• Geef liever diep en minder vaak dan oppervlakkig en dagelijks voor een weerbare beplanting en lagere kosten.
• Gebruik bij voorkeur regen-/oppervlaktewater of opgevangen grijswater.

Een gezonde bodem vereist minder watergift

Voorkomen is beter dan genezen. Dit kan met een gezonde bodem.

• Zorg voor een dichte (onder)beplanting
• Mulch bijvoorbeeld met de afgemaaide vasteplanten- of wildbloemenresten om verdamping tegen te gaan.
• Zorg voor goede bodemstructuur met compost of bodemverbeteraars: een spons werkt altijd beter dan stof.